نور نماد عقل الهی و منشا تمام پاکی ها و نیکی هاست و چه بخواهیم چه نخواهیم روشنایی و نور ما را به خود جذب می کند زیرا خارج شدن انسان از جهل و تاریکی و تابیده شدن نور معرفت در وجودش همواره برای او یک هدف نهایی می باشد .
در معماری نیز , نور به عنوان عنصری بارز و مستقل از سایر عناصر دیگر در ساختمان به کار گرفته می شود به گونه ای که شعاع آن به طور واضح در داخل کالبد مادی و تاریک حجم , قابل مشاهده است و این قابلیت را دارد که سختی و سردی ساختمان را کاهش دهد و کیفیتی پویا به تزیینات ببخشد .
علاوه بر این ,کاربرد سایه و نور با یکدیگر از جمله آثاری است که حس عرفانی به فضا میدهد . نور منافذ و روزنه ها را در اختیار میگیرد و نظم قاعده مندی رابه فضا تحمیل می کند در حالیکه لایه های پیچیده تری از ادراک را پدید می آورد مثلا هنگامیکه از خلال بخش های متخلخل چوبی و شیشه های رنگی به فضای داخلی بنا منتقل میشود و شکلها و محرک هایی را در سمت دیگر دیوار منعکس میکند .
نور همواره فضیلتی آسمانی و الهی است حتی اگر گاهی به وسیله ی تاریکی پنهان شده باشد . در فضاهای عمیق و تاریک کلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین شده اند به خوبی قادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی هستند .
همچنین انسان در فضاهایی که با نوری ضعیف روشن می شود با مشاهده ی سایه های مبهم از اشیا و احجام در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می رود که نتیجه ی آن یک حس نزدیکی به منبع وجود هستی است که در درونش بیدار می شود .
نور آفریننده نسبت هایی است که جهان را سامان می دهد و هرگز منبع ساکنی نیست و با تبدیلات مداوم خود حرکتی ارتعاشی دارد و پیوسته جهان را باز می سازد .
نور معماری را نسبت به زندگی آگاه می سازد و آن را با قدرت شکل می دهد .
اهمیت دیگر نور , هماهنگ کردن ساعت زیستی انسان با روز و شب و چرخه ی فصلی است .
کمبود روشنایی طبیعی روز در ساختمان میتواند منجر به اختلالات عصبی خودمختار , هدر دادن انرژی , خستگی , تمایل به خودانزوایی و اختلالات متابولیسم شود و بالعکس وجود نور طبیعی میتواند درمانگر این علایم باشد .
نور به عنوان سرچشمه ی تمام هستی است .و چشم های ما برای این آفریده شده اند که فرم های زیر نور را ببینند چرا که نور به عنوان حقیقت الهی است که همه چیز را قابل مشاهده و با معنا میکند و معماری بازی هنرمندانه و دقیق و خیره کننده ی مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است .
نور در فضا های معماری . ایجاد بناهای معماری ساخته دست بشر برای رفع نیاز او و ادامه حیات و شاید به تکامل رسیدن انسان امری اجتناب نا پذیر است . ولی همیشه حتی از زمان غار نشینی این فضاها اگر نور زیبای خداوندی نبود معنا پیدا نمیکرد و معماران بزرگ تاریخ نمیتوانستند به ساخته هایشان افتخار کنند چند نمونه انتخاب کردم تا شما هم به صدق این گفته گواهی دهید . توجه کنید اولین و اخرین انها از افتخارات کشور عزیزمان ایران همیشه جاودان است .
منابع:
منابع : www.etoood.com نور در معماری , پوریا ترکفر www.ensani.ir www.ammi.ir ماهنامه اطلاعات حکمت و معرفت بررسی و نوشته: هانیه ارجمندی www.jfadram.ut.ac.ir نشریه هنرهای زیبا شماره 42 دکتر ندا ضیابخشی و دکتر مصطفی مختاباد امریی